‘Wat zegt de dokter?’
‘Dat ik het moet delen.’
‘Wat, mama?’
‘Dat ik misschien doodga. Maar we weten niet wanneer, hoor. Het kan nog maanden duren.’
‘Doodga?’
‘Vanwege de kanker.’
‘De kanker?’
’Het is maar een verzamelnaam voor heel veel ziekten eigenlijk, het klinkt alleen zo akelig.’
Deze dialoog kan alleen maar uit de pen van Esther Gerritsen komen, die in haar roman Dorst op sublieme wijze de weerbarstige relatie beschrijft tussen een ongeneeslijk zieke moeder en haar wankelmoedige dochter.
In minieme scènes voert Gerritsen een grootse dramatiek op met absurde en groteske wendingen. Uiteindelijk betekent alles altijd iets, zelfs het woordje ‘o’. Met veel gevoel voor de tragikomische kant van het leven kruipt ze beurtelings in het hoofd van de moeder en de dochter, die elkaar bijna nooit zien maar wel dezelfde kapper hebben ‘bij wie de gesprekken nooit misgaan’. Met dit soort terloopse zinnetjes typeert de schrijfster haar personages, die zichzelf door een verhoogd zelfbewustzijn ook van buitenaf zien. Ze leven als het ware onder een glazen stolp, waarbinnen ze de controle kunnen bewaren; maar daarbuiten raken ze geregeld de grip op hun leven kwijt.
Elisabeth is als moeder tekortgeschoten, maar heeft altijd uitstekend gefunctioneerd in een lijstenmakerij. Dochter Coco op haar beurt is gestrand in haar studie Russisch en de middelbare man die ze ooit in een wasserette leerde kennen, staat op het punt haar te verlaten. Ze gaat tot het uiterste om het onvermijdelijke te voorkomen en beeldt zich bovendien in dat ze haar moeder moet bijstaan in haar laatste uur, terwijl die daar juist niets van moet hebben. Door grensoverschrijdend gedrag, waarbij ze zich vergrijpt aan drank en wildvreemde mannen, nadert de dochter de moeder wonderlijk genoeg dichter dan ooit.
Dorst is een haarscherp psychologisch duet, met als apotheose het sterfbed van de moeder. Met haar laatste krachten verdedigt die haar territorium, niet omdat ze harteloos is, maar omdat ze niet weet hoe ze ‘het moet delen.’ Het menselijk tekort ten voeten uit, en als er iemand is die dat met compassie en humor en in meesterlijke dialogen kan beschrijven dan is het Esther Gerritsen.
Lees het volledige juryrapport van de Libris Literatuur Prijs 2013.
Casa Luna portretteert de 6 genomineerden voor de Libris Literatuurprijs 2013. Esther Gerritsen is met haar boek ‘Dorst’ ook één van de gelukkigen.
