‘Leven is niet sterven.’ Als een evenwichtskunstenaar, wankelend boven de leegte, zo portretteert Arnon Grunberg in Moedervlekken de mens. Hij boort diep in de lagen van zorgzaamheid en onmacht. Zijn roman is een ingenieuze constructie, opgetrokken uit ervaring en rechtgehouden door verbeelding. Net zoals zijn protagonist.
Hij zou een verpersoonlijking van onze tijd kunnen zijn. De gescheiden psychiater Kadoke leeft van aandacht voor noodgevallen. In het crisiscentrum voor suïcidepreventie behoedt hij zijn patiënten voor zelfvernietiging. Hij verdoezelt zijn machteloosheid achter de efficiënte oppervlakkigheid van zijn interventies en protocol. Een afstandelijke professional is hij, maar niet apathisch. Thuis zorgt hij zelf voor een noodgeval. Hij vergrijpt zich aan een van de verzorgsters van zijn hulpbehoevende moeder. Hij verliest zijn grip op het bestaan als ze vertrekken. Steeds dreigender en intiemer wordt de wederzijdse afhankelijkheid tussen de moeder en de lijdzame zoon. Hij is bang haar te verliezen. Wanneer Kadoke een automutilerende patiënte in huis neemt om voor zijn door de kampen getraumatiseerde joodse moeder te zorgen, wordt veel duidelijk. Lijdenden en zorgenden gijzelen elkaar. In Grunbergs roman is iedereen bang om overbodig te zijn.
Hij is genereus voor zijn personages vol tegenstrijdigheden. In komische, wrange, alledaagse en ontroerende scènes van kleinmenselijkheid biedt hij een breed perspectief op existentiële thema’s. Hij oordeelt niet. Hij trekt geen grens tussen gezond en ziek. Alledaagse taferelen vloeien over in absurde. De waan versterkt de geloofwaardigheid. Grunberg schetst in verschillende toonaarden de gemaskeerde eenzaamheid en de onverslijtbaarheid van trauma’s. Dat doet hij zonder sentimentaliteit of retoriek. In zijn dialogen krijgen zowel het gestuntel als de grootspraak een kans. Grunberg is een scherp observator en groot stilist. Hij maakt de zware dingen licht, de rauwe zaken teder. Hij levert zijn hoofdpersonage over aan introspectie waarin hij zijn twijfel kan bezweren. Leven is misschien leren sterven.
